موسی غنی نژاد اقتصاددان نیز معتقد است تصمیم دولت، تصمیمی "غیرمنتظره" و تدبیری "اضطراری" بوده است. او گفت: «این تصمیم ناگهانی حاکی از این است که دولت با توجه به اشراف اطلاعاتی خود بر کلیه وقایع اعم از اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، به یک جمع‌بندی رسیده است.»
تاریخ انتشار: ۲۲:۴۷ - ۲۲ فروردين ۱۳۹۷
فرارو- یک روز پس از اعلام اجرای طرح یکسان سازی ارز توسط دولت، همچنان در محافل اقتصادی و حتی سیاسی بحث بر سر این که آیا این سیاست تازه دولت موثر واقع خواهد شد یا نه. تحلیلگران و ناظران سیاسی با اینکه معتقدند دولت باید برای کنترل بازار ارز کاری می‌کرد، اما می‌گویند تصمیم دستوری دولت ممکن است شکست بخورد.
به گزارش فرارو، دو روز پیش معاون اول رییس جمهور تک نرخی شدن دلار را اعلام کرد. اسحاق جهانگیری گفت که دلار تک نرخی به قیمت ۴۲۰۰ تومان در صرافی‌ها توزیع می‌شود. از روز گذشته صف‌های طویلی در برابر صرافی‌ها شکل گرفت، ولی تا پایان روز "ارز تک نرخی" به صرافی‌ها راه نیافت.
امروز نیز بازار ارز در انتظار دلار ۴۲۰۰ تومانی بود. هنوز دلار به بازار تزریق نشده است، حضور مردم در بازار نسبت به دیروز کمتر بود. بسیاری از صرافان خصوصی و حتی دولتی از خرید و فروش ارز خودداری می‌کردند و بسیاری از آن‌ها در تابلو اعلانات عدد صفر را در مقابل قیمت سکه، دلار و یورو قرار داده‌اند.
سخنگوی دولت روز گذشته گفت دلار در سه روز آینده به بازار تزریق می‌شود.
بانک مرکزی برای جذب سرمایه و مهار بازار ارز همچنین اقدام به پیش فروش سکه طلا با سررسید‌های یک تا ۲۴ ماهه هم کرده است؛ که قیمت آن به ترتیب از یک میلیون و ۵۹۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۱۶۰ هزار تومان متغیر است.
از سوی دیگر بانک مرکزی چهارشنبه در اطلاعیه‌هایی جزئیات ارائه ارز مسافرتی را اعلام کرد.
براساس اعلام بانک مرکزی ارز مسافرتی فقط برای یک بار سفر در سال به میزان ۱۰۰۰ یورو یا معادل آن به سایر ارز‌ها به مسافران پرداخت می‌شود.
همچنین میزان ارز مسافرتی پرداختی به مسافران کشور‌های هم‌مرز (به جز عراق) و کشور‌های مشترک‌المنافع (جمهوری‌های شوروی سابق) ۵۰۰ یورو یا معادل آن اعلام شده است.
بعضی از صرافان می‌گویند در روز‌های گذشته تقاضا برای خرید یورو افزایش یافته است. ولی الله سیف رییس کل بانک مرکزی اعلام کرده است پیشنهاد جایگزینی یورو به جای دلار را به رهبر معظم انقلاب ارائه کرده و ایشان از این پیشنهاد استقبال کرده است.
رئیس بانک مرکزی، چهارشنبه (۲۲ فروردین) در حاشیه جلسه هئیت دولت، درباره تصمیم ارزی دولت گفت: "در مدلی که ما عمل کرده‌ایم هیچگاه نرخ ارز تثبیت نیست، بلکه براساس واقعیات اقتصادی کشور امکان تعدیل مستمر در آن وجود دارد که یکی از این عوامل و واقعیات که بر نرخ ارز اثر می‌گذارد نرخ تورم است."
او افزود: «نوسانات اخیر نرخ ارز دلیل اقتصادی ندارد و بیشتر غیراقتصادی است که با این تصمیم دولت نرخ ارز تحت کنترل قرار گرفته است و عوامل غیراقتصادی دیگر نمی‌تواند به شدت قبل بر اقتصاد کشور تاثیر بگذارد.»
این دیدگاهی است که بسیاری از تحلیلگران نسبت به وضعیت بازار ارز و نوسانات اخیر آن دارند.
ادامه توطئه دی ماه
دیروز سعید لیلاز در گفت و گویی درباره بازار ارز و شرایط ویژه این روز‌های آن را مسئله‌ای اقتصادی ندانست و آن را بیشتر مسئله‌ای امنیتی دانست. در همین راستا لیلاز گفت که از این منظر تصمیم دولت تصمیم درستی بوده است با این حال او نقد‌هایی به آن وارد کرد
دیروز سعید لیلاز در گفت و گویی درباره بازار ارز و شرایط ویژه این روز‌های آن را مسئله‌ای اقتصادی ندانست و آن را بیشتر مسئله‌ای امنیتی دانست. در همین راستا لیلاز گفت که از این منظر تصمیم دولت تصمیم درستی بوده است با این حال او نقد‌هایی به آن وارد کرد
او گفت: «پیشنهاد من به دولت این بود که قیمت رسمی دلار زیر ۵ هزار تومان، ولی نزدیک به ۵ هزار تومان باشد. بنا بر این من عدد ۴ هزار و ۲۰۰ تومان را پایین می‌دانم و از این نظر مخالف آن هستم. نکته دیگری هم که به دولت پیشنهاد دادم، اما اجرا نشد بلکه بر عکس آن اجرا شد این بود که ما نباید ادعا کنیم که همه مصارف ارزی را با دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومان پوشش می‌دهیم. به نظر من این اد‌ها که همه مصارف ارزی با دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومان پوشش می‌دهیم باعث شکست این طرح می‌شود.»
لیلاز افزود: «قطعا و بدون تردید به این روش قیمت دلار دو نرخی خواهد شد. یکی قیمت رسمی و دیگری قیمت بازار. من با دو نرخی بودن مشکلی ندارم. من معتقدم تمامی ال سی‌ها را با دلار ۴ هزار و ۹۰۰ تومان باز کنیم، ولی بقیه ارز لازم برای بقیه مصارف غیر ضروری کشور از بازار آزاد تهیه شود و قیمت آن هم بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین شود.»
این کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است روش کنونی که دولت در پیش گرفته و که عرضه دلار با قیمت بازار را قاچاق و ممنوع اعلام کرده است "این ممنوعیت، یک ایده شکست خورده است. "
او با بیان اینکه بالا رفتن قیمت ارز دلیلی اقتصادی ندارد افزود: «چرا؟ برخی از دوستان مدعی لیبرالیسم و طرفداری از بازار آزاد در نشریات خود تحلیل بسیار نادرستی که از ابتدای بحران تا کنون ارائه می‌دهند این است که در اثر سیاست‌های نادرست اقتصادی دولت، قیمت ارز بالا رفته است. این حرف بیش از این که غلط باشد، دروغ است و یک موضع رذیلانه است، زیرا این دوستان می‌دانند که این طور نیست.»
بیشتر روزنامه دنیای اقتصاد و نشریه و سایت وابسته به آن بر این تئوری تاکید دارد.
لیلاز معتقد است: «من معتقدم اتفاقی که از اواخر دی ماه ۱۳۹۶ به این طرف در بازار ارز افتاده است ادامه همان توطئه ناآرامی‌های دی ماه ۹۶ است. باید توجه کرد آشفتگی بازار ارز یک موضوع سیاسی داخلی و بین‌المللی است.»
او یکی از جنبه‌های بین المللی ماجرا را احتمال خروج ترامپ از توافق هسته‌ای دانست و گفت: «توصیه‌ای که من به آقای روحانی می‌توانم بکنم این است که نرخ رسمی دلار را از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان به ۴ هزار و ۸۰۰ الی ۹۰۰ تومان برسانیم به این دلیل که تلاطم‌های روانی ۲۲ اردیبهشت و اعلام خروج ترامپ از برجام را از همین الان پوشش دهیم. نکته دیگر هم این است که با غیرقانونی اعلام کردن بازار آزاد ارز، جز این که مردم را با دستگاه‌های امنیتی و انتطامی درگیر کنیم، حاصل دیگری ندارد. در حالی که اگر دلار در بازار آزاد گران بشود، ولی تمام نیاز‌های ال سی کشور را با قیمت رسمی اعلام شده، پوشش بدهیم مشکلی به وجود نمی‌آید.»
اوتصریح کرد "اگر بتوانیم از سفر‌های تفریحی به خارج کشور، دو الی سه میلیون نفر بکاهیم، بسیاری از مشکلات ما خود به خود حل می‌شود و تلاطم بازار از بین می‌رود."
تصمیم دولت موقتی باشد نه سیاست دراز مدت
موسی غنی نژاد اقتصاددان نیز معتقد است تصمیم دولت، تصمیمی "غیرمنتظره" و تدبیری "اضطراری" بوده است. او گفت: «این تصمیم ناگهانی حاکی از این است که دولت با توجه به اشراف اطلاعاتی خود بر کلیه وقایع اعم از اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، به یک جمع‌بندی رسیده است.»
به گفته این اقتصاددان مشهور "در واقع دولت به این نتیجه رسیده که علل تلاطم نرخ ارز در روز‌ها و هفته‌های اخیر عمدتا غیراقتصادی است. از این رو با تدابیر صرفا اقتصادی نمی‌شود با آن مقابله کرد."
او افزود: «در چنین شرایطی و با توجه به ارزیابی دولت از سرمنشأ غیراقتصادی آن، می‌توان اتخاذ چنین تصمیم ضربتی را به‌طور موقتی، در کوتاه‌مدت قابل توجیه دانست.»
غنی نژاد هم مانند لیلاز معتقد است "درست است که با تصمیم اخیر دولت نرخ ارز مبادله‌ای منتفی شده یا به اصطلاح یکسان‌سازی نرخ ارز رسمی صورت گرفته و این به خودی خود گام مثبتی بوده است، اما باید توجه کرد که این اقدام دولت نمی‌تواند مانع شکل‌گیری بازار غیررسمی ارز با نرخی متفاوت از نرخ رسمی اعلام شده از سوی دولت شود."
این اقتصاددان گفت: «دولت نمی‌تواند اراده خود را جایگزین مکانیسم بازار کند. بازار بر اساس اراده بی‌شمار خریدار و فروشنده عمل می‌کند و سازوکار خاص خود را دارد که مستقل از اراده سیاسی حاکمان است. مسوولان دولتی که تصمیم اخیر را اعلام کردند باید توجه کنند که این تدبیر اضطراری موقتی نباید سیاست ارزی درازمدت تلقی شود و گرنه فساد و تلاطمی به مراتب فاجعه‌بارتر ممکن است در آینده اتفاق افتد.»
دولت نباید متزلزل شود
با وجود اینکه این اقتصاددانان معتقدند تک نرخی کردن به صورت دستوری به لحاظ اقتصادی کار درستی نیست، اما برخی فعالان اقتصادی از آن حمایت می‌کنند.
حسین سلاح ورزی نایب رییس اتاق بازرگانی ایران ضمن حمایت از تک نرخی کردن ارز در این باره گفت: «بدیهی است که این اراده دولت نباید تحت هیچ شرایطی با تزلزل همراه شود و باید در یک دوره میان مدت از دستکاری دوباره خودداری شود. به نظر می‌رسد نرخ تبدیل ارز تعیین شده در صورتی که عرضه ارز به میزان کافی باشد و برخی تقاضا‌های غیر عادی ماه‌های اخیر نیز کنترل شود، می‌تواند نوعی آرامش به بازار را محقق سازد.»
او افزود: «شرط کامیابی سیاست جدید اما ثبات این سیاست است تا اعتماد از دست رفته میان نهاد بانک مرکزی و دولت از یک طرف و نهاد بنگاه از طرف دیگر باز‌سازی شود. دولت یازدهم و دوازدهم نشان داده است با بخش خصوصی به لحاظ ماهیتی سازگاری بالایی دارد و این بسیار قابل اهمیت است.»
حسین سلاح ورزی گفت: «اگر دولت بتواند با سازمان تولید در ایران به تفاهم اعتماد ساز دست یابد و از همه نیروی خود برای ایجاد ثبات استفاده کند، می‌توان به عبور از روز‌های سخت امیدوار بود. اما به لحاظ تکنیکی نیز دولت باید بتواند سمت تقاضا را کنترل کند تا ثبات به بازار برگردد و این مستلزم گفت‌و‌گو با نهاد خانواده درایران است که تمایل به پس‌انداز ارزی را کنار بگذارد. دولت و بانک مرکزی باید اعتماد‌سازی را به گونه‌ای پیش برند که تقاضا برای خروج ارز نیز مهار شود. در این صورت ثبات به بازار ارز و تولید برمی گردد.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر