آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی فروردین ماه ۹۸ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.
لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.
خلاصه آنچه گذشت:
اخبار نقض حقوق بشر در فروردین ماه ۹۸ با قریب به ۱۰ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگری و اصناف بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آنها به احراز رسیده است.
اعدام
اعدام همواره از جمله بزرگ‌ترین و مهمترین موارد نقض حقوق بشر در ایران به شمار می‌آید. بیشتر اعدام‌ها در این ماه مربوط به جرایم خشن و قتل بودند.
فروردین ماه با قریب به ۱۰ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در نظام جمهوری اسلامی ایران بود.
در این ماه احکام صادره برای دو کودک مجرم که پیشتر از بابت اتهام “قتل” توسط شعبه هفتم دادگاه کیفری یک استان تهران از اعدام معاف و به ۴ سال نگهداری در کانون اصلاح و تربیت و پرداخت دیه محکوم شده بودند، توسط دیوان عالی کشور نقض شد. این دو کودک در این ماه بار دیگر در شعبه چهارم دادگاه کیفری یک استان تهران محاکمه شده و در خطر محکومیت به اعدام قرار گرفتند.
آزادی اندیشه و بیان
بر اساس آخرین رده بندی جهانی آزادی رسانه‌ها که توسط گزارشگران بدون مرز منتشر شده است، جمهوری اسلامی ایران از میان ۱۸۰ کشور در رده ۱۷۰ قرار گرفته است. همچنین اشاره شده است که در فاصله سال های ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۸ دستکم ۸۶۰ روزنامه نگار و شهروند–خبرنگار در این کشور بازداشت، زندانی و حتی اعدام شده اند.
در این ماه، یاسمن آریانی، منیره عربشاهی، یک وکیل دادگستری در جیرفت و مهدی کوخیان و یک روحانی در گچساران بازداشت شدند. همچنین محمد نجفی و مجتبی داداشی نیز جهت اجرای حکم بازداشت شدند.
افشین برزگر جمشیدی به ۸ ماه حبس، مجتبی داداشی به ۳ سال حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق، نریمان نوروزی عسکری به ۶ ماه حبس تعزیری، راحله راحمی پور به پرداخت ۸۰ میلیون ریال جزای نقدی بدل از حبس، کیانوش قهرمانی آقای قهرمانی به اتهام دو فقره “تحریق” به ۲۰ سال حبس تعزیری، زوج معلم اهل شازند مجموعا به دو سال حبس تعلیقی به مدت سه سال و پرداخت ۸ میلیون تومان جزای نقدی، کمال جعفری یزدی به ۱۳ سال حبس ، بهروز زارع دو سال حبس محکوم شدند. همچنین دادگاه تجدید نظر استان مرکزی، محمد نجفی و ۳ فعال مدنی دیگر را به حبس محکوم کرد و یک عضو شورای شهر اصفهان به مدت شش ماه از حضور در شورای این شهر محروم شد.
از دیگر مهمترین اخبار در این حیطه میتوان به تشکیل پرونده و احضار محمدصابر ملک رئیسی و شیراحمد شیرانیبه دادگاه انقلاب اردبیل، تشکیل پرونده برای زندانی سیاسی معترض در زندان ارومیه، احضار الهام رسولی باغیجهت اجرای حکم، برگزاری جلسه دادگاه ۹ فعال مدنی و جلسه دادگاه تجدید نظر هنگامه شهیدی همچنین صدور کیفرخواست پرونده جدید امیرسالار داودی، وکیل دادگستری اشاره کرد.
زندان
حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهمترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود. در این ماه علی بدرخانی و مهدی طلوعی دل از دریافت خدمات درمانی محروم ماندند.
یک زندانی نیز در زندان رجایی شهر کرج که گفته شده از بیماری اعصاب و روان رنج می‌برد و تحت نظر پزشک متخصص بود، پس از ضرب و شتم توسط نگهبانان زندان رجایی شهر جان خود را از دست داد.
اعتصاب غذا از مواردی است که زندانی به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌اش به آن چنگ می‌زند. در این ماه مهدی خانی پور در زندان شیبان اهواز، امیرمهدی طبسی در زندان اوین و مهدی کوخیان در اداره اطلاعات شهرستان ملکان دست به اعتصاب غذا زدند.
همچنین بلاتکلیفی ۴ عضو بازداشت شده یک خانواده در زندان های شیبان و سپیدار اهواز و هوشمند علی پور و محمد استاد قادر، تداوم بی خبری از وضعیت مصطفی مصطفوی، یک شهروند در نیکشهر و یک شهروند اهل اشنویه را در این ماه شاهد بودیم.
از دیگر مهمترین اخبار در این زمینه میتوان به محرومیت از ملاقات حسن صادقی، تبعید قادر محمدزاده، ممانعت از آزادی توحید قریشی و اصغر پاداشی علیرغم پایان دوره محکومیت، عدم تفکیک جرایم برای یک زندانی سیاسی تبعه ترکیه و عدم دسترسی به وکیل سعید صفایی اشاره کرد.
اقلیت‌های ملی و مذهبی
پس از سیل ویرانگر به گفته رئیس پلیس فتای استان خوزستان، ۲۴ نفر به اتهام پخش شایعه درباره سیل و “تشویش اذهان عمومی” به دستگاه قضایی معرفی شده اند. از نیمه نخست فروردین ماه بیش از ۳۰ تن از این شهروندان در مناطق مختلف شهر اهواز بازداشت شدند.
همچنین جمعیت امداد دانشجویی-مردمی امام علی از تهدید و بازخواست تلفنی تعدادی از اعضای خود در خلال امدادرسانی به مناطق سیل زده خبر داده است.
به جز موارد فوق بازداشت یک شهروند در اهواز،، یک شهروند در سنندج، یک شهروند دیگر در اهواز، دو شهروند در بوکان، دو شهروند در کرمانشاه و سنندج، پنج شهروند در مریوان، سه شهروند در ارومیه، سنندج و اشنویه و یک شهروند در خوزستان را در این ماه شاهد بودیم.
همچنین چهار شهروند کرد به ۱۷ سال حبس یک شهروند اهل دیواندره به ۷ سال حبس و اولدوز قاسمی به پرداخت جزای نقدی بدل از حبس محکوم شدند.
از دیگر مهمترین اخبار اتنیک ها میتوان به احضار جعفر رستمی راد ، عباس لسانی و سه فعال ترک به دادگاه، احضار و صدور حکم برای دو شهروند در کردستان و برگزاری جلسه دادگاه سه فعال ترک در نقده اشاره کرد.
احضار یک مدرس حوزه علمیه به اداره اطلاعات شهرستان سرباز، ممانعت وزارت اطلاعات از سفر کاک حسن امینیو هاشم حسین پناهی به زاهدان و ممانعت از آزادی دو روحانی اهل سنت در زاهدان با طرح اتهامات جدید از جمله مواردی بود که جامعه اهل سنت با آن مواجه بودند.
همچنین محکومیت معین محمدی و سه شهروند بهایی در شیراز به حبس، بازداشت ژینوس سبحانی و اجرای حکم تبعید ذبیح الله رئوفی، شهروند سالخورده بهایی و دستگیری یکی دیگر از دراویش گنابادی در ارتباط با حادثه گلستان هفتم از دیگر مهمترین اخبار اقلیت های مذهبی در این ماه بود.
حقوق کودک
در این ماه مدیرکل ثبت احوال استان خراسان شمالی از ازدواج هزار و ۵۴ دختر ۱۰ تا ۱۴ سال و ۲ هزار و ۹۵۴ دختر ۱۵ تا ۱۹ سال در طی سال گذشته در این استان خبر داد. همچنین مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری زنجان از ثبت سالانه ۳۶ هزار ازدواج زیر ۱۴ سال در ایران خبر داد و گفت که هزار و ۴۰۰ مورد از این ازدواج‌ها در استان زنجان اتفاق افتاده است. این در حالی است که پیشتر آمار ازدواج های رسمی کودکان در یک سال ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار مورد اعلام شده بود.
تجاوز و خودکشی یک نوجوان در کاشان و بازداشت متهم پرونده، خودکشی دو دختر نوجوان در قم و تهران، اقدام به خودکشی یک دختر نوجوان در تبریز، سقوط دو دختر از طبقه پنجم برای فرار از تنبیه پدر و قتل پسر خردسال توسط پدر از جمله مواردی بود که کودکان در این ماه با آن مواجه بودند.
همچنین در تصادف سرویس مدرسه در فارس ۲۰ دانش آموز مصدوم شدند.
زنان
در این ماه رسانه های محلی نزدیک به سلمان خدادادی، نماینده مجلس از ملکان با انتشار مطالب یکسانی زهرا نویدپور را به سابقه طولانی در فساد اخلاقی متهم کردند. این اقدام هماهنگ با تغییر اظهار نظر دادستان ملکان که پیش تر مرگ خانم نویدپور را خودکشی خوانده بود به “قتل” وجه دیگری به خود گرفت. بازداشت فعالان مدنی محلی، در کنار بازداشت برادرِ خانم نوید پور که اکنون به “قتل ناموسی” خواهر خود متهم شده است از دیگر تحولات جدید پیرامون این پرونده است. مادر خانم نویدپور با انتشار ویدیویی از فشار بر پسر خود برای بعهده گیری قتل خواهرش (زهرا نویدپور) در محل بازداشتگاه خبرداد.
از دیگر مهمترین اخبار زنان میتوان به محکومیت ویدا موحد، از معترضان به حجاب اجباری و معروف به دختر خیابان انقلاب به اتهام “تشویق مردم به فساد و فحشا از طریق کشف حجاب” به یک سال حبس تعزیری و احضار سهیلا گلستانی، خواننده و عضو پیوسته کانون خوانندگان سنتی ایران به دادگاه به اتهام “ارتکاب به فعل حرام در ملا عام” به دلیل آواز خواندن اشاره کرد.
همچنین در این ماه قتل یک زن در تهران به دلایل ناموسی، قتل یک زن بوسیله همسر زندانی اش در زندان و خودسوزی و خودکشی دو زن در ارومیه از دیگر مهمترین اخبار زنان در این ماه بود.
لازم به ذکر است لایحه منع خشونت علیه زنان (تامین امنیت زنان در برابر خشونت) پس از از حدود یکسال کماکان در قوه قضائیه معطل مانده است.
کارگران و اصناف
در فروردین ماه فرزانه زیلابی، وکیل مدافع اسماعیل بخشی از توصیه مقامات قضایی و امنیتی جهت رسانه ای نکردن وضعیت موکلش خبر داد. این وکیل دادگستری با اشاره به بازداشت غیرقانونی اسماعیل بخشی بدون تمدید قرار بازداشت، حق اقدام قانونی علیه مقامات قضایی را برای موکل خود محفوظ دانسته است.
اصغر امیرزادگانی، معلم و فعال صنفی معلمان نیز طی ابلاغیه‌ای کتبی به شعبه دادستانی دادسرای عمومی و انقلاب شهر فیروزآباد احضار شد.
همچنین شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان ایران با انتشار فراخوانی از فرهنگیان بازنشسته و شاغل کشور خواسته است که روز پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه همزمان با روز معلم در تجمع اعتراضی حضور یابند. در این فراخوان اشاره شده است که این تجمع در راستای پیگیری مطالبات صنفی و آموزشی و در اعتراض به عدم توجه مسئولان به مطالبات بر حق فرهنگیان در ادارات کل آموزش و پرورش استان و شهرستان ها برگزار خواهد شد.
گفتنی است حکم شلاق جعفر عظیم زاده، فعال کارگری لغو شد.
بهداشت و محیط زیست
هشت متهم پرونده موسوم به فعالان محیط زیست با گذشت بیش از ۱۴ ماه کماکان بدون دسترسی مناسب به وکیل منتخب در بازداشتگاه سازمان اطلاعات سپاه در زندان اوین تحت شرایط سختی هستند. اتهامات عنوان شده علیه این فعالین از زمان بازداشت تاکنون چند بار تغییر کرده و اتهام شماری از آنها طبق قوانین جمهوری اسلامی می‌تواند مجازات اعدام برای آنها در پی داشته باشد. هرانا اطمینان حاصل کرده است که برخی از این متهمان از جمله یکی از زنان، به قصد اخذ اعترافات اجباری در ایام بازجویی مورد بدرفتاری و آزار جنسی قرار گرفته است. او تهدید به تجاوز شده و وضعیت بسیار بحرانی را در زندان سپری می‌کند. این زندانیان بعضا بیمار هستند و با شرایط روحی نامناسبی دست و پنجه نرم می‌کنند. در حالی که وزارت اطلاعات به عنوان مرجع قانونی و تخصصی اعلام کرد این افراد را جاسوس نمی‌داند، پافشاری سپاه پاسداران که این افراد را در اختیار دارد بر این اتهامات وضعیت پرمخاطره‌ای از لحاظ حقوقی، روحی و جسمی برای متهمان این پرونده ایجاد کرده است.
در این ماه جمعی از فعالان محیط زیست ایران طی نامه ای به ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه خواستار آزادی هشت متهم پرونده موسوم به “فعالان محیط زیست” شدند. در این نامه که به امضای شماری از مدیران کل و معاونین سازمان حفاظت زیست هم رسیده است مراتب نگرانی جامعه محیط زیست ایران به رئیس قوه قضاییه اعلام شده است.
حقوق فرهنگی
در فرودین ماه کیومرث امیری کله جویی، شاعر کرمانشاهی در جریان برگزاری مراسم نوروزی در بخش فیروزآباد کرمانشاه توسط اداره اطلاعات کرمانشاه، اطلاعات سپاه و نیروی انتظامی مورد بازخواست و بازجویی قرار گرفته است.
همچنین پس از توقیف فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰»، مریم مقدم در نامه‌ای به وزیر ارشاد پس از محرومیت از بازیگری نوشت: تهدید شدم اگر شکایت کنم توبیخ و بازداشت می‌شوم.
از دیگر مهمترین اخبار در این زمینه میتوان به تخریب خانه مادری هوشنگ ابتهاج و خطر تخریب خانه احمد شاملواشاره کرد.
خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان
در اثر تیراندازی نیروهای سپاه پاسداران به سمت جمعی از کشاورزان و اهالی روستای سیل زده جلیزی دشت آزادگان شماری از اهالی روستا زخمی شدند که یکی از این شهروندان به دلیل شدت جراحات وارده در بیمارستان جان خود را از دست داد.
در اثر تیراندازی نیروهای نظامی یک سوخت‌بر، یک شهروند در سراوان، مهاجران در جاده جالق به کلگان، یک شهروند دیگر در سراوان و یک متهم تحت تعقیب کشته و زخمی شدند.
همچنین دو کولبر سردشت و پاوه، دو کولبر در خوی و چالدران، یک کولبر در خوی کشته و زخمی شدند. لازم به ذکر است سه کولبر نیز بر اثر سرمازدگی در مناطق مرزی پیرانشهر فوت کردند و بر اثر انفجار مین پای یک کولبر نیز قطع شد.
از دیگر مهمترین اخبار در این زمینه میتوان به بازداشت ۲۵ دختر و پسر در یک مهمانی در گرگان و اسید پاشی به یک مرد در کرمانشاه اشاره کرد.
۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در فروردین ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.
از مهمترین خبرها که در این ماه بازتاب گسترده‌ای در کشور داشت میتوان در حاشیه سیل ویرانگر از بازداشت‌های متعدد و پر شمار در خوزستان و اعمال محدودیت و فشار و تهدید برای اعضای جمعیت امام علی یاد کرد.
۲– گزارشاتی که علیرغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً با کم‌توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند، روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
از مهمترین خبرها که در این ماه شایسته توجه بیشتر در رسانه و در بین مردم بودند میتوان به بازداشت برادرِ خانم نویدپور که اکنون به “قتل ناموسی” خواهر خود متهم شده است و درخواست استمداد مادر وی از رییس قوه قضاییه و محکومیت‌های فراوان فعالین اشاره کرد.
خلاصه آنچه گذشت:
اخبار نقض حقوق بشر در فروردین ماه ۹۸ با قریب به ۱۰ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگری و اصناف بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آنها به احراز رسیده است.
اعدام
اعدام همواره از جمله بزرگ‌ترین و مهمترین موارد نقض حقوق بشر در ایران به شمار می‌آید. بیشتر اعدام‌ها در این ماه مربوط به جرایم خشن و قتل بودند.
فروردین ماه با قریب به ۱۰ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در نظام جمهوری اسلامی ایران بود.
در این ماه احکام صادره برای دو کودک مجرم که پیشتر از بابت اتهام “قتل” توسط شعبه هفتم دادگاه کیفری یک استان تهران از اعدام معاف و به ۴ سال نگهداری در کانون اصلاح و تربیت و پرداخت دیه محکوم شده بودند، توسط دیوان عالی کشور نقض شد. این دو کودک در این ماه بار دیگر در شعبه چهارم دادگاه کیفری یک استان تهران محاکمه شده و در خطر محکومیت به اعدام قرار گرفتند.
آزادی اندیشه و بیان
بر اساس آخرین رده بندی جهانی آزادی رسانه‌ها که توسط گزارشگران بدون مرز منتشر شده است، جمهوری اسلامی ایران از میان ۱۸۰ کشور در رده ۱۷۰ قرار گرفته است. همچنین اشاره شده است که در فاصله سال های ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۸ دستکم ۸۶۰ روزنامه نگار و شهروند–خبرنگار در این کشور بازداشت، زندانی و حتی اعدام شده اند.
در این ماه، یاسمن آریانی، منیره عربشاهی، یک وکیل دادگستری در جیرفت و مهدی کوخیان و یک روحانی در گچساران بازداشت شدند. همچنین محمد نجفی و مجتبی داداشی نیز جهت اجرای حکم بازداشت شدند.
افشین برزگر جمشیدی به ۸ ماه حبس، مجتبی داداشی به ۳ سال حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق، نریمان نوروزی عسکری به ۶ ماه حبس تعزیری، راحله راحمی پور به پرداخت ۸۰ میلیون ریال جزای نقدی بدل از حبس، کیانوش قهرمانی آقای قهرمانی به اتهام دو فقره “تحریق” به ۲۰ سال حبس تعزیری، زوج معلم اهل شازند مجموعا به دو سال حبس تعلیقی به مدت سه سال و پرداخت ۸ میلیون تومان جزای نقدی، کمال جعفری یزدی به ۱۳ سال حبس ، بهروز زارع دو سال حبس محکوم شدند. همچنین دادگاه تجدید نظر استان مرکزی، محمد نجفی و ۳ فعال مدنی دیگر را به حبس محکوم کرد و یک عضو شورای شهر اصفهان به مدت شش ماه از حضور در شورای این شهر محروم شد.
از دیگر مهمترین اخبار در این حیطه میتوان به تشکیل پرونده و احضار محمدصابر ملک رئیسی و شیراحمد شیرانیبه دادگاه انقلاب اردبیل، تشکیل پرونده برای زندانی سیاسی معترض در زندان ارومیه، احضار الهام رسولی باغیجهت اجرای حکم، برگزاری جلسه دادگاه ۹ فعال مدنی و جلسه دادگاه تجدید نظر هنگامه شهیدی همچنین صدور کیفرخواست پرونده جدید امیرسالار داودی، وکیل دادگستری اشاره کرد.
زندان
حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهمترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود. در این ماه علی بدرخانی و مهدی طلوعی دل از دریافت خدمات درمانی محروم ماندند.
یک زندانی نیز در زندان رجایی شهر کرج که گفته شده از بیماری اعصاب و روان رنج می‌برد و تحت نظر پزشک متخصص بود، پس از ضرب و شتم توسط نگهبانان زندان رجایی شهر جان خود را از دست داد.
اعتصاب غذا از مواردی است که زندانی به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌اش به آن چنگ می‌زند. در این ماه مهدی خانی پور در زندان شیبان اهواز، امیرمهدی طبسی در زندان اوین و مهدی کوخیان در اداره اطلاعات شهرستان ملکان دست به اعتصاب غذا زدند.
همچنین بلاتکلیفی ۴ عضو بازداشت شده یک خانواده در زندان های شیبان و سپیدار اهواز و هوشمند علی پور و محمد استاد قادر، تداوم بی خبری از وضعیت مصطفی مصطفوی، یک شهروند در نیکشهر و یک شهروند اهل اشنویه را در این ماه شاهد بودیم.
از دیگر مهمترین اخبار در این زمینه میتوان به محرومیت از ملاقات حسن صادقی، تبعید قادر محمدزاده، ممانعت از آزادی توحید قریشی و اصغر پاداشی علیرغم پایان دوره محکومیت، عدم تفکیک جرایم برای یک زندانی سیاسی تبعه ترکیه و عدم دسترسی به وکیل سعید صفایی اشاره کرد.
اقلیت‌های ملی و مذهبی
پس از سیل ویرانگر به گفته رئیس پلیس فتای استان خوزستان، ۲۴ نفر به اتهام پخش شایعه درباره سیل و “تشویش اذهان عمومی” به دستگاه قضایی معرفی شده اند. از نیمه نخست فروردین ماه بیش از ۳۰ تن از این شهروندان در مناطق مختلف شهر اهواز بازداشت شدند.
همچنین جمعیت امداد دانشجویی-مردمی امام علی از تهدید و بازخواست تلفنی تعدادی از اعضای خود در خلال امدادرسانی به مناطق سیل زده خبر داده است.
به جز موارد فوق بازداشت یک شهروند در اهواز،، یک شهروند در سنندج، یک شهروند دیگر در اهواز، دو شهروند در بوکان، دو شهروند در کرمانشاه و سنندج، پنج شهروند در مریوان، سه شهروند در ارومیه، سنندج و اشنویه و یک شهروند در خوزستان را در این ماه شاهد بودیم.
همچنین چهار شهروند کرد به ۱۷ سال حبس یک شهروند اهل دیواندره به ۷ سال حبس و اولدوز قاسمی به پرداخت جزای نقدی بدل از حبس محکوم شدند.
از دیگر مهمترین اخبار اتنیک ها میتوان به احضار جعفر رستمی راد ، عباس لسانی و سه فعال ترک به دادگاه، احضار و صدور حکم برای دو شهروند در کردستان و برگزاری جلسه دادگاه سه فعال ترک در نقده اشاره کرد.
احضار یک مدرس حوزه علمیه به اداره اطلاعات شهرستان سرباز، ممانعت وزارت اطلاعات از سفر کاک حسن امینیو هاشم حسین پناهی به زاهدان و ممانعت از آزادی دو روحانی اهل سنت در زاهدان با طرح اتهامات جدید از جمله مواردی بود که جامعه اهل سنت با آن مواجه بودند.
همچنین محکومیت معین محمدی و سه شهروند بهایی در شیراز به حبس، بازداشت ژینوس سبحانی و اجرای حکم تبعید ذبیح الله رئوفی، شهروند سالخورده بهایی و دستگیری یکی دیگر از دراویش گنابادی در ارتباط با حادثه گلستان هفتم از دیگر مهمترین اخبار اقلیت های مذهبی در این ماه بود.
حقوق کودک
در این ماه مدیرکل ثبت احوال استان خراسان شمالی از ازدواج هزار و ۵۴ دختر ۱۰ تا ۱۴ سال و ۲ هزار و ۹۵۴ دختر ۱۵ تا ۱۹ سال در طی سال گذشته در این استان خبر داد. همچنین مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری زنجان از ثبت سالانه ۳۶ هزار ازدواج زیر ۱۴ سال در ایران خبر داد و گفت که هزار و ۴۰۰ مورد از این ازدواج‌ها در استان زنجان اتفاق افتاده است. این در حالی است که پیشتر آمار ازدواج های رسمی کودکان در یک سال ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار مورد اعلام شده بود.
تجاوز و خودکشی یک نوجوان در کاشان و بازداشت متهم پرونده، خودکشی دو دختر نوجوان در قم و تهران، اقدام به خودکشی یک دختر نوجوان در تبریز، سقوط دو دختر از طبقه پنجم برای فرار از تنبیه پدر و قتل پسر خردسال توسط پدر از جمله مواردی بود که کودکان در این ماه با آن مواجه بودند.
همچنین در تصادف سرویس مدرسه در فارس ۲۰ دانش آموز مصدوم شدند.
زنان
در این ماه رسانه های محلی نزدیک به سلمان خدادادی، نماینده مجلس از ملکان با انتشار مطالب یکسانی زهرا نویدپور را به سابقه طولانی در فساد اخلاقی متهم کردند. این اقدام هماهنگ با تغییر اظهار نظر دادستان ملکان که پیش تر مرگ خانم نویدپور را خودکشی خوانده بود به “قتل” وجه دیگری به خود گرفت. بازداشت فعالان مدنی محلی، در کنار بازداشت برادرِ خانم نوید پور که اکنون به “قتل ناموسی” خواهر خود متهم شده است از دیگر تحولات جدید پیرامون این پرونده است. مادر خانم نویدپور با انتشار ویدیویی از فشار بر پسر خود برای بعهده گیری قتل خواهرش (زهرا نویدپور) در محل بازداشتگاه خبرداد.
از دیگر مهمترین اخبار زنان میتوان به محکومیت ویدا موحد، از معترضان به حجاب اجباری و معروف به دختر خیابان انقلاب به اتهام “تشویق مردم به فساد و فحشا از طریق کشف حجاب” به یک سال حبس تعزیری و احضار سهیلا گلستانی، خواننده و عضو پیوسته کانون خوانندگان سنتی ایران به دادگاه به اتهام “ارتکاب به فعل حرام در ملا عام” به دلیل آواز خواندن اشاره کرد.
همچنین در این ماه قتل یک زن در تهران به دلایل ناموسی، قتل یک زن بوسیله همسر زندانی اش در زندان و خودسوزی و خودکشی دو زن در ارومیه از دیگر مهمترین اخبار زنان در این ماه بود.
لازم به ذکر است لایحه منع خشونت علیه زنان (تامین امنیت زنان در برابر خشونت) پس از از حدود یکسال کماکان در قوه قضائیه معطل مانده است.
کارگران و اصناف
در فروردین ماه فرزانه زیلابی، وکیل مدافع اسماعیل بخشی از توصیه مقامات قضایی و امنیتی جهت رسانه ای نکردن وضعیت موکلش خبر داد. این وکیل دادگستری با اشاره به بازداشت غیرقانونی اسماعیل بخشی بدون تمدید قرار بازداشت، حق اقدام قانونی علیه مقامات قضایی را برای موکل خود محفوظ دانسته است.
اصغر امیرزادگانی، معلم و فعال صنفی معلمان نیز طی ابلاغیه‌ای کتبی به شعبه دادستانی دادسرای عمومی و انقلاب شهر فیروزآباد احضار شد.
همچنین شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان ایران با انتشار فراخوانی از فرهنگیان بازنشسته و شاغل کشور خواسته است که روز پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه همزمان با روز معلم در تجمع اعتراضی حضور یابند. در این فراخوان اشاره شده است که این تجمع در راستای پیگیری مطالبات صنفی و آموزشی و در اعتراض به عدم توجه مسئولان به مطالبات بر حق فرهنگیان در ادارات کل آموزش و پرورش استان و شهرستان ها برگزار خواهد شد.
گفتنی است حکم شلاق جعفر عظیم زاده، فعال کارگری لغو شد.
بهداشت و محیط زیست
هشت متهم پرونده موسوم به فعالان محیط زیست با گذشت بیش از ۱۴ ماه کماکان بدون دسترسی مناسب به وکیل منتخب در بازداشتگاه سازمان اطلاعات سپاه در زندان اوین تحت شرایط سختی هستند. اتهامات عنوان شده علیه این فعالین از زمان بازداشت تاکنون چند بار تغییر کرده و اتهام شماری از آنها طبق قوانین جمهوری اسلامی می‌تواند مجازات اعدام برای آنها در پی داشته باشد. هرانا اطمینان حاصل کرده است که برخی از این متهمان از جمله یکی از زنان، به قصد اخذ اعترافات اجباری در ایام بازجویی مورد بدرفتاری و آزار جنسی قرار گرفته است. او تهدید به تجاوز شده و وضعیت بسیار بحرانی را در زندان سپری می‌کند. این زندانیان بعضا بیمار هستند و با شرایط روحی نامناسبی دست و پنجه نرم می‌کنند. در حالی که وزارت اطلاعات به عنوان مرجع قانونی و تخصصی اعلام کرد این افراد را جاسوس نمی‌داند، پافشاری سپاه پاسداران که این افراد را در اختیار دارد بر این اتهامات وضعیت پرمخاطره‌ای از لحاظ حقوقی، روحی و جسمی برای متهمان این پرونده ایجاد کرده است.
در این ماه جمعی از فعالان محیط زیست ایران طی نامه ای به ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه خواستار آزادی هشت متهم پرونده موسوم به “فعالان محیط زیست” شدند. در این نامه که به امضای شماری از مدیران کل و معاونین سازمان حفاظت زیست هم رسیده است مراتب نگرانی جامعه محیط زیست ایران به رئیس قوه قضاییه اعلام شده است.
حقوق فرهنگی
در فرودین ماه کیومرث امیری کله جویی، شاعر کرمانشاهی در جریان برگزاری مراسم نوروزی در بخش فیروزآباد کرمانشاه توسط اداره اطلاعات کرمانشاه، اطلاعات سپاه و نیروی انتظامی مورد بازخواست و بازجویی قرار گرفته است.
همچنین پس از توقیف فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰»، مریم مقدم در نامه‌ای به وزیر ارشاد پس از محرومیت از بازیگری نوشت: تهدید شدم اگر شکایت کنم توبیخ و بازداشت می‌شوم.
از دیگر مهمترین اخبار در این زمینه میتوان به تخریب خانه مادری هوشنگ ابتهاج و خطر تخریب خانه احمد شاملواشاره کرد.
خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان
در اثر تیراندازی نیروهای سپاه پاسداران به سمت جمعی از کشاورزان و اهالی روستای سیل زده جلیزی دشت آزادگان شماری از اهالی روستا زخمی شدند که یکی از این شهروندان به دلیل شدت جراحات وارده در بیمارستان جان خود را از دست داد.
در اثر تیراندازی نیروهای نظامی یک سوخت‌بر، یک شهروند در سراوان، مهاجران در جاده جالق به کلگان، یک شهروند دیگر در سراوان و یک متهم تحت تعقیب کشته و زخمی شدند.
همچنین دو کولبر سردشت و پاوه، دو کولبر در خوی و چالدران، یک کولبر در خوی کشته و زخمی شدند. لازم به ذکر است سه کولبر نیز بر اثر سرمازدگی در مناطق مرزی پیرانشهر فوت کردند و بر اثر انفجار مین پای یک کولبر نیز قطع شد.
از دیگر مهمترین اخبار در این زمینه میتوان به بازداشت ۲۵ دختر و پسر در یک مهمانی در گرگان و اسید پاشی به یک مرد در کرمانشاه اشاره کرد.
۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در فروردین ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.
از مهمترین خبرها که در این ماه بازتاب گسترده‌ای در کشور داشت میتوان در حاشیه سیل ویرانگر از بازداشت‌های متعدد و پر شمار در خوزستان و اعمال محدودیت و فشار و تهدید برای اعضای جمعیت امام علی یاد کرد.
۲– گزارشاتی که علیرغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً با کم‌توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند، روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
از مهمترین خبرها که در این ماه شایسته توجه بیشتر در رسانه و در بین مردم بودند میتوان به بازداشت برادرِ خانم نویدپور که اکنون به “قتل ناموسی” خواهر خود متهم شده است و درخواست استمداد مادر وی از رییس قوه قضاییه و محکومیت‌های فراوان فعالین اشاره کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر